Okul korkusu, karşılıklı hostil bağımlı patolojik anne-çocuk ilişkisi içinde gelişen ve ortak yaşam (sembiyoz) ölçüsüne varan derecede sıkı bir ilişkidir. Araştırmacılar okul korkusundaki anksiyete (kaygı) kaynağının, çocuğun çoğu kez anneden (daha az olmak üzere babadan) ayrılma korkusu olduğunu söylemektedirler.
Çocuklarda okul fobisinin bir çok farklı etkenleri ve nedenleri vardır. Fakat okul fobisi genel tanımla bir kaygı bozukluğu durumudur. Okul fobisi ile ilgili yapılan gözlemlerde çıkan sonuç genel olarak çocuğun aileden, ebeveynde ve evden ayrılma kaygısıdır.
Dünyaya gelen bebeğin hayatta kalabilmesi için en önce anneye ikincil olarak da babaya ihtiyacı vardır. Bu durum bebeğin hayatını devam ettirebilmesi için ebeveynlerine bağımlılık geliştirmesine neden olmaktadır. Bu bağımlılık durumu normaldir fakat belirli bir süreden sonra atlatılması gerekmektedir. Hayatının ilk yıllarından başlayarak okul öncesi çağa ve okul çağına kadar bu bağımlılık durumunu atlatması beklenmektedir.
Okul çağına gelen ve okul korkusu yaşayan çocuklar yukarıda anlatılan bağımlılık durumunu sağlıklı şekilde atlatamayan çocuklarda görülmektedir. Çocukların yaşadığı yüksek kaygı durumu anneyi kaybetme, babayı kaybetme gibidir. Bu düşüncenin oluşmasında çocuğun ilk toplum deneyimi olan okul ve sınıf ortamında ebeveynlerden aldığı yoğun sevgi, kabul edilme, ihtiyaçlarının giderilmesi, ilgi ve saygı ihtiyaçlarının anne-baba kadar doyurucu karşılanmamasıdır. Buradaki çatışmanın oluşmasında anne-babanın çocuğun toplum hayatında bu ilgi isteğinin karşılanamayacağını öğretememesi, çocuğun bireyselleştirilmemesi ile ilgilidir.
Çocuğun Bireyselleşmesi Nasıl Sağlanabilir ?
Çocuğun toplumsal hayata uyum sağlaması için sorumluluk bilincinin gelişmesi gerekmektedir. Küçücük çocukta bu nasıl olur, küçücük çocuğa nasıl öğretilir? diye sorular aklınıza gelecektir. Çocuktan beklediğimiz sorumluluklar onların seviyesinde olmalıdır.
Bu sorumluluklar ;
-Kendi odasında ve kendi yatağında uyuması
-Oyuncaklarını kendisinin toplaması
-Giyeceği kıyafetleri sorarak seçmesini sağlaması (Hava şartlarına göre)
-Kendi çatalını, bardağını, tabağını taşıması
-Yiyeceklerini dökerek de olsa kendisinin yemesi gibi küçük sorumluluklardır.
Yoğun yaşanan okul korkusu durumlarında ailenin çocukla birlikte profesyonel psikolojik yardım alması önerilmektedir. Yapılacak olan yardım çalışmasıyla çocuğun yaşadığı kaygı düzeyi beklenen seviyeye getirilip okul korkusu yenilir ve ebeveynlerin çocuklarıyla nasıl sağlıklı iletişim kuracakları ile ilgili paylaşımlarda bulunulur.
Kerem ÇETİNKAYA
Psikolojik Danışman